اخبار مربوط به موفقیتآمیز بودن واکسنهای کرونا موجب شادی در سراسر جهان شده، اما واکسیناسیون کاناداییها بسیار چالشبرانگیز خواهد بود. زیرا اکنون باید تلاش زیادی برای نگهداری واکسنهای کرونا در دمای بسیار پایین صورت بگیرد. نگهداری در دمایی بسیار پایینتر از دمایی که برای نگهداری واکسنهایی همانند واکسن آنفولانزا نیاز است. زنجیرههای توزیع وابسته به دما با نام “زنجیره سرما” وجود دارد که نگهداری و توزیع بسیاری از فرآوردههای غذایی روزانه ما وابسته به همین زنجیره است.
به گزارش ژورنال ایرانیان کانادا، لیل ادواردز مالک شرکت توزیع مواد غذایی وابسته به زنجیره سرما میگوید: «تمامی بخشها در این زنجیره باید به درستی کار کنند.» بسیاری از واکسنها از نظر شرایط حمل و نقل به مواد غذایی یخزده شبیه هستند و دستکم دو واکسن کرونا از زمان تولید تا توزیع باید در دماهای منفی نگهداری شوند.
واکسن فایزر باید در دمای منفی 70 درجه نگهداری شود و واکسن مدرنا نیازمند دمای نگهداری منفی 20 درجه است. به همین دلیل تولید کنندگان، توزیع کنندگان و دولت نیازمند تجهیزات تخصصی و سردخانههای ویژه برای نگهداری واکسن هستند.
بستنی همانند واکسن تا پیش از استفاده باید در زنجیره سرد باقی بماند. در صورتی که بستنی آب شود و دوباره یخ بزند، دیگر مزه اصلی را نخواهد داشت و ممکن است، فاسد شود. در صورت بروز چنین اتفاقی برای واکسن، موثر بودن آن از بین میرود. بنابراین چنین کالاهایی باید از روز نخست تولید در در دمای ثابت باقی بمانند. به دیگر سخن، شرکتهای فعال در زنجیره سرما باید ناوگان حمل و نقلی داشته باشند که همانند فریزرهای سیار کار کنند و انبارهایی داشته باشند که بتوانند این کالاها را را سرد نگه دارند.
پایین نگه داشتن دما در زنجیره سرما به قدری اهمیت دارد که کارکنان شرکتهای فعال در این زنجیره باید همواره برای کار در کامیونها و انبارها لباس زمستانی به تن داشته باشند. بسیاری از شرکتهای فعال در زنجیره سرما باید اجناس را در دمای منفی 20 درجه نگه دارند و به همین دلیل میتوان گفت که فناوری حفظ دمای بسیار سرد از ابتدای زنجیره تولید تا توریع در کانادا موجود است.
مشکل اینجا است که یکی از واکسنهای کرونا باید در دمایی پایینتر از منفی 20 درجه نگهداری شود و متخصصان معتقدند که زنجیره تامین کانادا در حال حاضر توان نگهداری واکسنی همانند واکسن شرکت فایزر را ندارد. دکتر مانش ناگاراجان متخصص عملیات و پشتیبانی میگوید: «کاهاری زیاد باید انجام شود تا بتوانیم واکسن را توزیع کنیم و در حال حاضر دولت نمیداند کدام واکسن و چه میزانی از آن را در ابتدا دریافت خواهد کرد.»
لزوم نگهداری واکسن فایزر در دمای منفی 70 درجه و واکسن مدرنا در دمای منفی 20 درجه به این معنا است که دولت باید چندین سناریو را در نظر بگیرد. برای نگهداری واکسن فایزر دولت باید سردخانههای ویژه بیشتری تهیه کند و توزیعکنندگان و تولیدکنندگان کانادایی این نوع فریزرها میگویند که تقاضا برای این سردخانهها در کانادا و جهان افزایش پیدا کرده است. بر اساس گفته یکی از خردهفروشان تجهیزات آزمایشگاهی، ارسال این نوع سردخانهها از آسیا به کانادا حدود سه ماه زمان میبرد و با افزایش تقاضای جهانی، این مدت انتظار بیشتر نیز خواهد شد. دولت فدرال پنجشنبه اعلام کرد تعدادی از این سردخانهها در راه رسیدن به کشور هستند و به زودی تعداد بیشتری نیز تهیه خواهد شد.
حسین ابویی مهریزی دانشیار گروه مدیریت دانشگاه واترلو میگوید که باید از میزان تقاضای هر منطقه برآورد دقیقی داشته باشیم تا بتوانیم امکانات لازم برای نگهداری واکسنها را تامین کنیم. فایزر از محفظههایی برای انتقال واکسن خود استفاده میکند که میتوانند 200 ویال(ظرفهای کوچک شیشههای ویژه آزمایشگاه) واکسن را در دمای مناسب حمل کنند. مهریزی میافزاید: «نمیدانیم تا چه مدت پس از خروج واکسن از سردخانه میتوانیم آن را نگهداری کنیم.»
شرکتهای داروسازی و شرکتهای زنجیره سرما معمولا از یخ خشک استفاده میکنند که نحوه دور انداختن درست آنها نیز یک مشکل دیگر در مناطق دورافتاده است. چالش دیگر آن است که واکسنهای فایزر و مدرنا باید دو نوبت تزریق شوند و نیاز است که فهرستی کشوری از افراد واکسینه شده تهیه شود. چنین فهرستی میتواند پیشبینی زمان و مکان ارسال سردخانهها را آسانتر کند.
ناگاراجان معتقد است که کانادا در نهایت برای توزیع واکسنی همانند فایزر آماده خواهد شد. او اظهار داشت: «این اقدام، یکی از بزرگترین اقدامهای پشتیبانی است که من تابهحال دیدهام و مردم باید درک کنند که چنین عملیاتی که تاکنون در این سطح انجام نشده است، اقدامی پیچیده محسوب میشود. بنابراین فکر میکنم که باید صبور باشیم.»