سینا طوسی
تحلیل‌گر با سابقه شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک)
انتخاب دونالد ترامپ برای ایرانی-آمریکایی‌ها مفهومی بیش از نابردباری و نادانی داشته است. این انتخاب حمله به حقوق اساسی شهروندی آنها و موجودیت میراث کشورشان بود. در این چهار سال، ایرانی-آمریکایی‌ها از خانواده‌های خود جدا افتاده‌اند، حساب‌های بانکی‌شان مسدود شده و در مرزها دستگیر شده‌اند. ادامه این وضعیت می‌تواند اقلیت ایرانیان را آسیب‌پذیرتر کند؛ به خصوص این‌که صدای طبل جنگ بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد.
رنج ایرانی-آمریکایی‌ها نه تنها خطرهای درونی یک فرمانده کل بیگانه‌هراس را اثبات می‌کند؛ بلکه نشان می‌دهد سیاست‌های جنگ‌طلبانه چه‌گونه می‌توانند آزادی مدنی در داخل خاک آمریکا را محدود کند. اکنون، حتی بسیاری از مشکلات جامعه ایرانیان کانادا نیز نتیجه مستقیم تنش‌های میان ایالات متحده و ایران است. افزایش تحریم‌ها و ممنوع‌شدن ورود مسلمانان که بیش‌تر شامل حال ایرانیان می‌شود، نتیجه همین تنش‌ها است و موجب شده‌اند خدمات بانکی و دیگر خدمات به ایرانی-آمریکایی‌ها ارایه نشوند.
تبعیض آشکار علیه ایرانی-آمریکایی‌ها لازم است تمامی آمریکایی‌های دغدغه‌مند در حفاظت از ایالات متحده، به عنوان یک جمهوری مبتنی بر قانون اساسی را نگران کند. چنین شرایطی ایجاب می‌کند ائتلافی گسترده از تمامی گروه‌های نژادی از تمامی پیشینه‌های اجتماعی و اقتصادی تشکیل شود تا اقدام سیاسی جسورانه‌ای شکل بگیرد.
جامعه ایرانیان آمریکا به نسبت با نفوذ و تحصیل‌کرده است، اما از نظر سیاسی یک دست نیست. نظرسنجی انجام‌شده در سال 2019 از ایرانی-آمریکایی‌ها نشان داد، 70 درصد آنها احتمال دارد یا به طور قطع به نامزد دموکرات‌ها رای خواهند داد و 30 درصد باقی‌مانده اعلام کردند ترامپ را دوباره برمی‌گزینند.
ایرانی-آمریکایی‌ها در همان نظرسنجی اعلام کردند تقویت حقوق بشر و دموکراسی در ایران، جلوگیری از جنگ و کاهش تحریم‌ها سه اولویت نخست آنها است. متاسفانه جامعه ایرانی-آمریکایی‌ها شاهد پس‌رفت در سه زمینه یاد شده در دوران ترامپ بوده است.
ریاست جمهوری ترامپ برای ایرانی-آمریکایی‌ها را می‌توان این‌گونه توصیف کرد: “اگر دور میز نیستید، در منوی غذا جای دارید.”
تمایل ترامپ برای جنگ با ایران موجب محدود شدن حقوق مدنی ایرانی-آمریکایی‌ها شده است و از پیامدهای دهشتناک‌تر خبر می‌دهد. ترور سرلشکر قاسم سلیمانی در ژانویه و پیش بردن دو ملت تا آستانه جنگ، نمونه‌ای برای این سخن است. در دوره ترامپ، بسیاری از ایرانی-آمریکایی‌هایی که به کانادا سفر کرده بودند در بازگشت از سوی پلیس مرزی متوقف شدند. بسیاری از این افراد که تنها برای شرکت در یک کنسرت از کشور خارج شده بودند در بازگشت بازجویی شدند و از آنها در مورد دیدگاه‌های سیاسی‌شان پرسیده شد.
درحالی که ایرانی-آمریکایی‌ها شاهد تبعیض فزاینده هستند، ایرانی‌های ساکن ایران ضربه بسیار سنگین‌تری از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده خورده‌اند. این تحریم‌ها فقر بی‌سابقه‌ای تولید کرده و به خرد شدن طبقه متوسط و جامعه مدنی انجامیده است.
تحقیقات دانشگاهی نشان می‌دهد که تحریم‌ها احتمال تغییرهای مردم‌سالارانه را کاهش می‌دهد و استبداد را ریشه‌دار می‌کند. با این حال، دولت ترامپ اتکای خود به تحریم‌ها را در دوران همه‌گیری کرونا افزایش داد و ایران را تهدید کرد که بناهای تاریخی را نابود می‌کند.
حکومت ترامپ این نکته را برای بسیاری از ایرانی-آمریکایی‌ها روشن کرده است که یا باید خود را [با شرایط موجود] هماهنگ کنند یا شاهد آزار و اذیت بیش‌تر باشند. در حال حاضر چندین سازمان مشغول انجام این کار هستند. من برای شورای ملّی ایرانیان آمریکا کار می‌کنم. متاسفانه این سازمان‌های طرفدار ایرانی-آمریکایی‌ها نیز در میان درگیری و تنش میان ایالات متحده و ایران گرفتار شده‌اند. مایه تعجب است که تلاش برای ساکت کردن ایرانی-آمریکایی‌هایی که سعی در نزدیکی دو کشور دارند نه تنها از جانب ایران بلکه از جانب ایالات متحده نیز انجام می‌گیرد.
در تابستان سال گذشته استفاده وزارت امور خارجه از پروژه ایران دیس‌اینفو برای حمله به منتقدان سیاست دولت ترامپ در قبال ایران افشا شد و این افشاگری به تعطیلی پروژه مورد نظر انجامید. با این حال، حمله به ایرانی-آمریکایی‌ها از سوی وزارت امور خارجه ادامه پیدا کرده است. به تازگی، الی کوهانیم دستیار نماینده ویژه وزارت امور خارجه در مبارزه با یهودستیزی، سیما لاجوردیان نامزد دموکرات‌ها در رقابت‌های کنگره در حوزه انتخابی شماره 2 تگزاس را متهم کرده که بلندگوی رژیم ایران است. تنها سند موجود بر ضد او توییت منتشر شده از سوی جیسون رضاییان است.
حمله‌های کوهانیم و وزارت امور خارجه بازتاب‌دهنده تلاش دولت در به حاشیه‌راندن و دشمن جلوه‌دادن ایرانی-آمریکایی‌هایی است که مخالف سیاست‌های ترامپ هستند. در ایران نیز ایرانی-آمریکایی‌ها همواره با دیده شک و تردید از سوی نهادهای امنیتی نگریسته می‌شوند. شورای ملّی ایرانیان آمریکا (نایاک) و گروه‌های مشابه از جانب ایران به دلیل تلاش برای بهبود روابط دو کشور متهم به تلاش برای براندازی نرم شده‌اند و تعدادی از ایرانی-آمریکایی‌ها به همین اتهام در هنگام سفر به ایران بازداشت شده‌اند.
ژیو وانگ دانشجوی دکترای دانشگاه پرینستون در این باره گفته است: “عناصر قدرتمندی در رژیم ایران وجود دارند که معتقدند آشتی با ایالات متحده خطرناک و غیرقابل قبول است و تمامی تلاش‌ها برای نزدیکی دو کشور باید سرکوب شود.” وانگ به مدت سه سال در ایران زندانی بود.
چالش‌هایی که جامعه ایرانیان آمریکا با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نمایان‌گر بحران دموکراسی در آمریکا است. حفاظت از سنت‌های چندصدایی و آزاداندیشی در ایالات متحده نیازمند آشکارسازی معایب ترامپیسم و ایجاد هم‌گرایی میان جامعه ایرانیان و سایر آمریکایی‌ها از تمامی جناح‌ها و طیف‌های فکری است.
رییس‌جمهور ترامپ به کسانی که به او رای داده‌اند و به خصوص کارگران سفیدپوست خیانت کرده است. همان‌طور که استیو بَنِن گفته، قول ترامپ برای خشکاندن مرداب فساد در واشنگتن تبدیل به نابودی سیستم مدیریتی کشور شده است. او بیش از هر چیز ار حقوق شرکت‌ها حفاظت کرده و حقوق مصرف‌کنندگان و حفاظت از محیط زیست را نادیده گرفته است.
او هیچ‌گاه طرح جایگزین برای اوباما کِر ارایه نداد و برنامه‌ای برای بازسازی زیرساخت‌ها نداشت. معافیت‌های مالیاتی او، ثروتمندان را داراتر و طبقه متوسط را کوچک‌تر کرده است. او هیچ وقت شغل‌های مربوط به تولید را به کشور بازنگرداند و نه تنها به قول خود برای پایان دادن به جنگ‌های آمریکا عمل نکرد، بلکه کشور را در آستانه جنگ با ایران قرار داد.
حتی در صورت شکست ترامپ در نوامبر، باید هم‌چنان با میراث او مبارزه و از ظهور عوام‌فریبی در همان مسیر جلوگیری کرد. برای دست‌یابی به این هدف، ایرانیان، جوامع سیاه پوستان، بومیان، لاتین تبار‌ها، آسیایی‌ها و آمریکایی‌های سفیدپوست باید در مسیری مشترک گام بردارند و از آرمان‌هایی که این کشور بر پایه آنها بنا شده، مراقبت کنند.
عکس: Gage Skidmore