دادگاه ترکیه امروز (پنجشنبه 7 آوریل) تایید کرد رسیدگی غیابی 26 متهم مربوط به قتل روزنامهنگار منتقد عربستانی جمال خاشقچی را متوقف و آن را به ریاض واگذار کرده است. این خبر خشم گروههای حقوق بشری را برانگیخته است. خاشقچی 59 ساله دوم اکتبر 2018 در محل کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید.
ترکیه در سال 2020 دادگاه رسیدگی به این پرونده را آغاز کرد، اما نیاز کنونی آنکارا به سرمایهگذاری برای خروج از بحران اقتصادی باعث شده است تا برای نزدیکی به عربستان حرکت کند. تصمیم دادگاه ترکیه برای واگذاری بررسی پرونده قتل به عربستان یک هفته پس از موافقت وزیر دادگستری این کشور با درخواست دادستان ترکیه برای واگذاری پرونده به ریاض اعلام شد. عربستان از ترکیه درخواست کرده بود بررسی پرونده قتل را به دادگاههای این کشور بسپارد.
دادستان ترکیه گفته است احکام صادرشده دادگاه علیه شهروندان خارجی، قابلیت اجرایی ندارد. یکی از وکلای پرونده پنجشنبه گفت دادگاه عادلانهای در عربستان برگزار نخواهد شد و از قاضی خواست “بره را در اختیار گرگ نگذارد”.
گوکمن باسپینار از دیگر وکلای ترک نیز حرکت وزارت دادگستری را محکوم کرد و این نکته را یادآور شد که رسیدگی به این پرونده در عربستان خاتمه پیدا کرده است و بسیاری از مظنونان تبرئه شدهاند. این تصمیم نقض حاکمیت ترکیه و نمونهای از بیمسئولیتی در برابر مردم کشور است. میلنا بویوم از عفو بینالملل نیز این تصمیم را وحشتناک و سیاسی توصیف کرد.
دادگاه عربستان سعودی 5 نفر را در ارتباط با قتل خاشقچی به اعدام محکوم کرد، اما این حکم سپتامبر 2020 به حبس تبدیل شد و 8 متهم ناشناس پرونده به حبس تا 20 سال محکوم شدند. ترکیه در چند سال اخیر پرونده قتل خاشقچی را پیگیری کرده بود و رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه اعلام کرده بود دستور قتل این روزنامهنگار از بالاترین سطوح دولت صادر شده است.
این اقدام ترکیه خشم عربستان را برانگیخت و ریاض سعی کرد از طریق تحریم واردات از ترکیه، آنکارا را تحت فشار قرار دهد. وزیر امور خارجه ترکیه سال گذشته سفری به عربستان انجام داد تا روابط دو کشور را ترمیم کند و واگذاری پرونده قتل خاشقچی به عربستان آخرین مانع در عادیسازی روابط ریاض و آنکارا است.
حدیثه چنگیز نامزد خاشقچی از دولت ترکیه خواست پیگیری پرونده را متوقف نکند تا از وقوع حوادث مشابه جلوگیری شود. او هنگام قتل نامزدش در بیرون از ساختمان کنسولگری منتظرش بود.
انزوای دیپلماتیک ترکیه سبب توقف سرمایهگذاری غرب در این کشور شده و اردوغان را مجبور کرده است روابط کشورش با رقبای منطقهای همانند مصر و امارات را بهبود ببخشد. اردوغان ژانویه اعلام کرد سفری به عربستان خواهد داشت. بر اساس دادههای رسمی، تورم سالانه ترکیه به 1. 61 درصد رسیده است.