سیاستهای داخلی رییس جمهور جو بایدن بهویژه در زمینه مسایل اقتصادی بسیار دلگرم کننده است و امیدهای زیادی را برای آینده بهتر فراهم میکند، اما نمیتوان همین موضوع را در مورد دستور کار سیاست خارجی دولت وی بیان کرد.
نوام چامسکی فیلسوف و روشنفکر برجسته آمریکایی و استاد زبان شناسی در دانشگاه آریزونا در گفتوگوی با رسانه تروثآوت ضمن بیان این مطلب درباره چالشهای سلطهجویانه (هژمونی) توسط رقیبان اصلی ژئوپلتیک خود، یعنی روسیه و چین گفت: «چالش هژمونی ایالات متحده توسط روسیه و به ویژه چین مدتی است با توافق مداوم در مورد شدت تهدید، موضوع اصلی گفتمان سیاست خارجی است. موضوع بسیار پیچیده است.»
وی تاکید کرد: «چین رشد اقتصادی چشمگیری داشته است ، اما در تمام زمینهها از نزدیک شدن به قدرت ایالات متحده فاصله دارد. این کشور همچنان یک کشور به نسبت فقیر است و بین برزیل و اکوادور در رتبه ۸۵ در شاخص توسعه انسانی سازمان ملل قرار دارد. ایالات متحده، گرچه به دلیل ضعف رفاه اجتماعی، در ردههای بالای جدول قرار ندارد، اما بسیار بالاتر از چین است. شرکتهای چند ملیتی مستقر در ایالات متحده حدود نیمی از ثروت جهان را در اختیار دارند و در هر گروه در رتبه اول (گاهی اوقات دوم) قرار دارند. چین در این زمینهها بسیار عقبتر است.»
چامسکی یادآور شد: «نفوذ جهانی چین به یقین در سرمایهگذاری، تجارت، تصرف امکانات (مانند مدیریت بندر اصلی اسراییل) در حال گسترش است. اگر در زمینه تهیه واکسن نیز موفق شود، با توجه به اینکه هزینه تولید واکسن چینی در مقایسه با غرب که واکسن را احتکار و به منظور حفظ سود شرکتهای داروسازی از حق ثبت اختراع دفاع میکند، تاثیرگذاری و نفوذ این کشور ممکن است، گسترش یابد. چین همچنین در زمینه فناوریهای پیشرفته نیز رشد بسیار قابلملاحظهای داشته است.»
وی در مورد سیاست کنونی دولت آمریکا در برابر ایران گفت: «بایدن برنامه ترامپ در مورد ایران را بدون هیچ تغییری، حتی در نوع ادبیات مورد استفاده، تصویب کرد. بد نیست واقعیتهایی را به یاد بیاوریم. ترامپ با نقض قطعنامه ۲۳۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که همه کشورها را ملزم به رعایت برجام میداند و با نقض خواستههای سایر امضاکنندگان، مشارکت ایالات متحده در برجام (توافق هستهای) را پس گرفت.»
وی افزود: «هنگامی که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد اصرار داشتند که قطعنامه ۲۳۳۱ را رعایت کنند و تحریمهای سازمان ملل را تمدید نکنند، مایک پمپئو وزیر امور خارجه به آنها گفت گم شوند؛ ما تحریمها را تجدید میکنیم. ترامپ با هدف ایجاد حداکثر درد برای ایرانیان، تحریمهای جدید بسیار شدیدی را که دیگران موظف به انطباق با آن هستند، اعمال کرد تا شاید دولت [ایران] تسلیم شود و تقاضای آمریکا برای جایگزینی برجام با توافقنامهای جدید را بپذیرد که محدودیتهای بسیار شدیدتری را برای ایران ایجاد میکند. این همهگیری چالشهای جدیدی را برای شکنجه ایرانیان با محروم کردن از آسودگی خاطر آنها بهوجود آورد.»
این روشنفکر شناختهشده یادآور شد: «ترامپ مدعی بود که میتواند برجام را بهبود بخشد، اما راه حل بسیار بهتر ایجاد منطقهای بدون سلاح هستهای (یا منطقه عاری از سلاحهای کشتار جمعی) در خاورمیانه است. تنها یک مانع وجود دارد؛ محافظت از زرادخانه هستهای اسراییل که ایالات متحده حتی به طور رسمی وجود آن را تایید نمیکند. انجام این کار باعث میشود سیل عظیم کمکهای ایالات متحده به اسراییل سرازیر شود که بیتردید مغایر قانون ایالات متحده است.»
وی در مورد یکی از وعدههای انتخاباتی بایدن گفت: «بایدن قول داده بود، در صورت پیروز شدن، هزینههای تسلیحات هستهای ترامپ را کاهش دهد. از نظر هزینه، این هدفی است که باید در دستور کار هرکسی قرار گیرد که میخواهد برنامههای داخلی مورد نیاز کشور را پیش ببرد، اما دلایل انجام نشدن این وعده بسیار فراتر از اینها است. استراتژی هستهای کنونی خواهان آمادگی برای جنگ – به معنای جنگ هستهای نهایی – با چین و روسیه است.»
چامسکی تاکید کرد: «دو ماه پیش، پیمان منع سلاحهای هستهای سازمان ملل بار دیگر مطرح شد. قدرتهای هستهای از امضای آن خودداری کردند و مسئولیت قانونی خود برای انجام “اقدامهای موثر” در زمینه از بین بردن سلاحهای هستهای را نقض میکنند.»
وی یادآور شد: «چند روز پیش، بوریس جانسون نخستوزیر انگلستان از افزایش ۴۰ درصدی ذخیره کلاهک هستهای انگلیس خبر داد. بررسی آنها “به رسمیت شناختن” فضای امنیتی در حال تحول است و روسیه را “اصلیترین تهدید” انگلستان معرفی کرد.»